آزمایش کلسیم برای اطمینان از داشتن سطوح مناسب کلسیم در خون برای سالم بودن بررسی می شود. از آنجا که کلسیم یک ماده معدنی ضروری در بدن شماست. اگر سطح کلسیم خونتان بالا یا پایین باشد، ممکن است نشان دهنده ابتلا به بیماری ها مانند بیماری استخوان، بیماری تیروئید، اختلالات پاراتیروئید، بیماری کلیوی و سایر موارد باشد.
حدود 1 درصد از کلسیم بدن شما در خون شما است و بقیه آن در استخوان ها و دندان های شما ذخیره می شود. وجود مقدار مناسب کلسیم در خون برای عملکرد صحیح اعصاب، ماهیچه ها و قلب ضروری است. همچنین به رگ های خونی کمک می کند تا خون را در سراسر بدن حرکت دهند و به ترشح هورمون هایی کمک می کند که بر بسیاری از عملکردهای بدن تأثیر می گذارند.
کلسیم و کاربردهای آن در بدن
کلسیم یکی از مهم ترین و رایج ترین مواد معدنی در بدن شماست. حدود 99 درصد از کلسیم بدن شما در استخوان ها و دندان ها ذخیره می شود، در حالی که 1 درصد دیگر آن در خون شما گردش می کند. اگرچه ممکن است مقدار کمی باشد، اما کلسیم موجود در خون شما ضروری است و کارهای زیر را انجام می دهد. مثلا به عملکرد اعصاب شما کمک می کند. کمک می کند تا عضلات شما به هم فشرده شوند تا بتوانید حرکت کنید. در صورت خونریزی به لخته شدن خون شما کمک می کند. به قلب شما کمک می کند تا به درستی کار کند.
سطح کلسیم در خون و استخوان های شما توسط دو هورمون به نام های هورمون پاراتیروئید (PTH) و کلسی تونین کنترل می شود. ویتامین D همچنین نقش مهمی در حفظ سطح کلسیم دارد زیرا بدن شما برای جذب کلسیم به آن نیاز دارد.
درباره آزمایش چربی خون بیشتر بدانید
انواع آزمایش کلسیم
آزمایش کلسیم برای بررسی سلامت عمومی شما استفاده می شود. همچنین برای کمک به تشخیص یا نظارت بر بسیاری از شرایط پزشکی، از جمله شرایطی که بر استخوان‌ها، کلیه‌ها، سیستم گوارشی، تیروئید و غدد پاراتیروئید تأثیر می‌گذارد، استفاده می‌شود.
دو نوع آزمایش کلسیم خون وجود دارد:
- کلسیم کل: این آزمایش کلسیم متصل به پروتئین های خاص در خون و کلسیم آزاد یا غیر متصل را اندازه گیری می کند. کلسیم کل اغلب در یک آزمایش معمول غربالگری خون به نام پانل متابولیک پایه (BMP) گنجانده می شود.
- کلسیم یونیزه شده: این آزمایش کلسیمی را که از پروتئین‌های خاصی در خون شما متصل نشده یا «آزاد» است اندازه‌گیری می‌کند.
آزمایش پروتئین خون را در منزل انجام دهید
به طور معمول، بدن شما به شدت تعادل کلسیم یونیزه شده را کنترل می کند، بنابراین آزمایش کلسیم کل تخمین خوبی از میزان کلسیم یونیزه شده به شما می دهد. آزمایش کلسیم یونیزه تنها «کلسیم آزاد» موجود در خون شما را که به پروتئین ها متصل نیست، اندازه گیری می کند.
انجام آزمایش کلسیم یونیزه دشوارتر است، بنابراین معمولاً اگر نتایج آزمایش کلسیم کلی طبیعی نباشد، تجویز می شود. همچنین اگر شرایطی دارید که بر توانایی بدن شما برای متعادل کردن مقادیر کلسیم یونیزه شده و محدود شده در خون شما تأثیر می گذارد، یا اگر به شدت بیمار یا تحت عمل جراحی هستید، ممکن است این آزمایش را انجام دهید.
علت اندازه گیری کلسیم خون
چهار دلیل اصلی وجود دارد که چرا ممکن است نیاز به آزمایش خون کلسیم داشته باشید؛
پزشک شما ممکن است آزمایش خون معمولی به نام پانل متابولیک پایه (BMP) یا پانل متابولیک جامع (CMP) را ثبت کرده باشد که هر دو شامل آزمایش کلسیم خون هستند.
ممکن است علائم یا نشانه های کلسیم بیش از حد (هیپرکلسمی) یا کلسیم بسیار کم (هیپوکلسمی) در خون خود را نشان دهید.
اگر بیماری شما تشخیص داده شده است که بر میزان کلسیم خون شما تأثیر می گذارد، ممکن است برای اطمینان از کارآمد بودن درمان، به آزمایش های معمول کلسیم خون نیاز داشته باشید. اگر دارویی مصرف می‌کنید که بر میزان کلسیم خون شما تأثیر می‌گذارد، ممکن است به آزمایش‌های معمول کلسیم خون برای نظارت بر سطوح خود نیاز داشته باشید..
علائم و نشانه های وجود کلسیم بیش از حد در خون عبارتند از:
علائم کمبود کلسیم در خون نیز عبارتند از:
- گرفتگی عضلانی، به خصوص در پشت و پاها
- پوست خشک و پوسته پوسته
- ناخن های شکننده
- گیجی
- تحریک پذیری یا بی قراری
- افسردگی
چه کسی آزمایش کلسیم را انجام می دهد
هر پرستاری که در زمینه نمونه گیری خون در آزمایشگاه فعالیت می‌کند می‌تواند این کار را انجام دهد. نمونه‌ها به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند که در آنجا یک پزشک آزمایشگاه نمونه‌ها را آماده می‌کند و آزمایش را روی ماشین‌هایی به نام آنالایزر انجام می‌دهد. به این ترتیب مقدار کلسیم در آزمایش کلسیم مشخص خواهد شد. البته برای این کار می‌توانید از بخش آزمایش در منزل نیز استفاده کنید که در اینصورت نمونه گیر به منزل شما آمده و کار نمونه گیری را انجام خواهد داد. پاسخ آزمایش نیز به صرعت و به صورت آنلاین در اختیار شما قرار خواهد گرفت.
آزمایش نقرس و آنچه نیاز است درباره آن بدانید
آمادگی برای انجام آزمایش خون کلسیم
قبل از انجام آزمایش کلسیم، اگر تنها آزمایش شما باشد، نیازی به پیروی از دستورالعمل خاصی ندارید. آزمایش خون کلسیم ممکن است بخشی از یک پانل متابولیک پایه یا جامع باشد که چندین چیز را در خون شما اندازه گیری می کند. در این مورد، ممکن است لازم باشد چندین ساعت قبل از خونگیری، غذا نخورید یا ننوشید (ناشتا). در هر صورت، در صورت نیاز به پیروی از دستورالعمل‌های خاصی، پزشک حتما به شما اطلاع خواهد داد.
پزشک ممکن است به شما بگوید که به طور موقت مصرف داروهای خاصی را که می توانند بر روی آزمایش تأثیر بگذارند، متوقف کنید. این داروها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
نمک های کلسیم (ممکن است در مکمل های غذایی یا آنتی اسیدها یافت شود)
لیتیوم
تیروکسین
ویتامین دی
نوشیدن بیش از حد شیر
عوارض آزمایش کلسیم
آزمایش خون یک بخش بسیار رایج و ضروری در آزمایش و غربالگری پزشکی است. انجام آزمایش کلسیم خطر بسیار کمی دارد و ممکن است در محل خون گیری کمی حساسیت یا کبودی داشته باشید، اما معمولاً به سرعت برطرف می شود و جایی نگرانی نیست.
کلسیم خون نرمال در آزمایش کلسیم
در بیشتر موارد، سطح طبیعی کلسیم خون در آزمایش کلسیم برای بزرگسالان 8.5 تا 10.2 میلی گرم در دسی لیتر (2.15 تا 2.55 میلی مول در لیتر) است. با این حال، آزمایشگاه ها ممکن است محدوده مرجع متفاوتی برای سطوح طبیعی کلسیم خون داشته باشند. شما نباید مقادیر یک آزمایشگاه را با محدوده نرمال آزمایشگاه دیگر مقایسه کنید.
هنگامی که نتایج آزمایش خون خود را دریافت می کنید، اطلاعاتی وجود دارد که نشان می دهد محدوده طبیعی کلسیم خون آن آزمایشگاه چقدر است. اگر در مورد نتایج خود سؤالی دارید، حتماً از پزشک خود مشورت بگیرید.
آزمایش خون قبل ازدواج و اهمیت آن را در این مطلب بخوانید
بالا بودن کلسیم در آزمایش خون
مهم است که به یاد داشته باشید که نتیجه کلسیم بالا لزوماً به این معنی نیست که شما یک بیماری پزشکی دارید. برخی داروها نیز می توانند سطح کلسیم خون شما را افزایش دهند. اگر نتایج نشان داد که سطح کلسیم خون شما بالاتر از حد طبیعی است، ممکن است نشان دهنده این باشد که یکی از بیماری های زیر را تجربه می‌کنید:
کلسیم پایین در آزمایش خون
اگر نتایج نشان داد که سطح کلسیم خون شما کمتر از حد طبیعی است، ممکن است نشان دهنده یکی از موارد زیر باشد البته مهم است که به یاد داشته باشید که نتیجه کم کلسیم لزوماً به این معنی نیست که شما یک بیماری پزشکی دارید. برخی داروها و رژیم های غذایی نیز می توانند سطح کلسیم خون شما را کاهش دهند.
هزینه آزمایش کلسیم
آزمایش کلسیم سطح کل کلسیم را اندازه گیری می کند تا تصویری کلی از کل ذخایر کلسیم بدن ارائه دهد. برای انجام آزمایش کلسیم در منزل می‌توانید درخواست خود را از بخش آزمایش در منزل و بارگذاری نسخه خود ثبت کنید. از آنجا که معمولا پزشکان در کنار آزمایش کلسیم موارد دیگری را نیز لحاظ می‌کنند، می‌توانید پس از آپلود نسخه منتظر باشید تا در زمانی کوتاه قیمت به شما اعلام شود. پس از واریز وجه می‌توانید منتظر نمونه گیر باشید تا برای گرفتن خون به منزل شما بیاید. اگر سوال دیگری دارید می‌توانید با بخش پشتیبانی حال به شماره 021-43032000 مطرح کنید.
پزشک مناسب برای تفسیر آزمایش کلسیم
دیدن نتیجه آزمایش غیرطبیعی می تواند استرس زا باشد. بدانید که داشتن سطح کلسیم خون بالا یا پایین لزوماً به این معنی نیست که شما یک بیماری پزشکی دارید و نیاز به درمان دارید. تقریباً از هر 20 فرد سالم 1 نفر نتایجی خارج از محدوده طبیعی خواهد داشت. پزشک به شما اطلاع می دهد که آیا نیاز به انجام آزمایشات بیشتر برای تعیین علت سطح غیر طبیعی دارید یا خیر.
اگر علائم مربوط به هیپوکلسمی یا هیپرکلسمی را پس از آزمایش کلسیم تجربه می کنید بهتر است از بخش مشاوره آنلاین پزشکی با پزشک متخصص مورد نظرتان گفتگو کنید و داروی مناسب را دریافت کنید